Κάποια στιγμή και πριν από χρόνια, είχα ρωτήσει έναν παρελθοντικό φίλο και ποιητή γιατί κάποιος δεν είχε τολμήσει να μεταφράσει στα ελληνικά το Finnegans Wake. Σπουδαίος μεταφραστής αγαπημένων βιβλίων ο ίδιος, μου είχε απαντήσει πως το συγκεκριμένο έργο δεν μεταφράζεται με τίποτα κι οποιοσδήποτε το τολμούσε ήταν σίγουρο πως το Ιρλανδέζικο κύκνειο ονειρόδραμα του Joyce θα έπεφτε πάνω του σαν εφιάλτης για τα επόμενα εναπομείναντα χρόνια της ζωής του. Η αλήθεια είναι πως κατά καιρούς έκανα διάφορες μάταιες απόπειρες να διαβάσω το βιβλίο μα τα φτωχά, για τέτοιου είδους έργα, αγγλικά μου με στρίμωξαν στην γωνιά αφήνοντάς με σαν μικρό παιδί να κατατρέχω σε λεξικά και βοήθειες. «Άστο να πάει», σκέφτηκα, εδώ έκανες δυο βδομάδες να συνέρθεις απ’ την μεγαλοσύνη του Οδυσσέα, που πας τώρα να δοκιμάσεις διακεκομμένες περπατησιές σε αμπελοχώραφα που δεν τα συνηθίζεις; Η προσπάθεια τελείωσε πριν από χρόνια μέχρι να έρθει μια ξεχασμένη ταινία μέσα στην προηγούμενη άνοιξη να μου θυμίσει το Ξύπνημα του Finnegan!Ο James Joyce ξεκίνησε να συγγραφεί το Finnegans Wake κάπου εκεί στο 1923, του είχε δώσει τον τίτλο «Έργο εν προόδω». Έμελλε να ολοκληρωθεί 16 χρόνια μετά, λαβαίνοντας το άγιο λάδι στην προμετωπίδα του με τίτλο: Finnegans Wake. Ο φίλος του Samuel Beckett, στηρίζει τον Finnegan με διάφορες κριτικές στα λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής μα οι λοιποί γραφιάδες – κριτικοί ορίζουν αρνητικές, φιλολογικές κι ανέπνευστες αράδες, ξέπνοες παντελώς με την παραληρηματική και λογοπαιχνιδιάρικη γραφή του Joyce. Όποιος έχει τα κοχόνας και την άψογη κατοχή της γλώσσας, ας δοκιμάσει να διαβάσει ολάκερο το Ξύπνημα, όποιος όχι, ας πάμε σε μια ξεχασμένη ταινία που σινεματογραφήθηκε πριν από 43 χρόνια!
Το 1965 η Mary Ellen Bute, γνωστή μέχρι τότε (αλλά και μετέπειτα) με τα ψυχεδελικά της animation, δοκιμάζει να μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη το Finnegans Wake. Η ταινία ονομάζεται Passages from James Joyce's Finnegans Wake, οδηγείται στις Κάννες και αποσπά το βραβείο ως best debut film! Οι κριτικές την περιγράφουν ως a weirdly post-New Wave rediscovery of Surrealism και η αλήθεια είναι κάπου εκεί. Το φιλμ της κυρίας Bute είναι ένα όνειρο κρυμμένο μέσα σε άλλο που λέει κι ο Πόε, το soundtrack είναι η ίδια η ταινία και η σκηνοθέτιδα γίνεται η πρώτη που καταπιάνεται με έργο του μέγιστου Ιρλανδού συγγραφέα και ποιητή για λογαριασμό της μεγάλης οθόνης.
«Ο Finnegan πενθείτε από τους φίλους του και βρίσκεται στο φέρετρό του έτοιμος για την ταφή. Την ώρα όμως του πένθους, οι φίλοι του κάπως μαλώνουν, μια μπουκάλα ουίσκι πετάγεται στον αέρα και πέφτει πάνω στον νεκρό, τον περιλούει κι αμέσως τότε αφυπνίζεται...ανασταίνετε»!
